Chcesz wziąć pożyczkę prywatną? Niezależnie od sytuacji, warto wiedzieć, w jaki sposób są naliczane odsetki od pożyczki. Jak je obliczyć? Jaka jest ich maksymalna wysokość? Sprawdź w naszym poradniku.
Pożyczka prywatna: najważniejsze informacje
Pożyczka od osoby prywatnej to zobowiązanie finansowe zawierane najczęściej między osobami fizycznymi – np. rodziną, znajomymi lub nawet nieznajomymi. Strony samodzielnie ustalają warunki umowy pożyczki, czyli:
- kwotę,
- oprocentowanie,
- termin i sposób spłaty.
Kwestie związane z pożyczką prywatną reguluje Kodeks cywilny. Polskie prawo pozwala na takie transakcje. Przy pożyczkach powyżej 1000 zł wymaga jednak sporządzenia pisemnej umowy.
Umowa pożyczki powinna precyzyjnie określać wysokość zobowiązania, odsetki, termin zwrotu i ewentualne zabezpieczenie (np. zastaw). Pieniądze mogą być przekazane gotówką lub przelewem, jednak tylko przelew pozwala na zwolnienie z podatku PCC (podatku od czynności cywilnoprawnych) w przypadku najbliższej rodziny (pierwszej grupy podatkowej). W innych sytuacjach pożyczkobiorca musi zapłacić podatek w wysokości 0,5% wartości pożyczki i złożyć formularz PCC-3 w ciągu 14 dni od zawarcia umowy.
W przypadku pożyczek przekazywanych gotówką, nawet między rodziną, nie korzysta się z tego zwolnienia. Jeśli pożyczkobiorca zignoruje obowiązek podatkowy, w razie kontroli Urząd Skarbowy może opodatkować transakcję sankcyjną opłatą wynoszącą 20% wartości zobowiązania.
Warto pamiętać, że udzielanie prywatnych pożyczek, zwłaszcza na procent, powinno być dokładnie udokumentowane. Sporządzenie odpowiedniej umowy chroni zarówno pożyczkodawcę, jak i pożyczkobiorcę. Brak formalności może prowadzić do problemów prawnych, zwłaszcza przy sporach o spłatę pożyczki czy wysokość odsetek.
Czym są odsetki od pożyczki?
Odsetki kojarzą się z jedną rzeczą – z dodatkową opłatą, która jest doliczana do każdej raty. Jednak odsetki można podzielić na kilka rodzajów.
Rodzaje odsetek ustawowych:
- odsetki kapitałowe – są to odsetki ustawowe, naliczane do spłacanej pożyczki. Ich wysokość jest równa sumie stopie referencyjnej NBP i 3,5 punktom procentowym;
- odsetki za opóźnienie – są naliczane w przypadku opóźnienia pożyczkobiorcy w spłacie. Nie mogą one przekroczyć stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowym;
- odsetki ustawowe w transakcjach handlowych – obowiązują, kiedy obie strony umowy pożyczki to przedsiębiorcy lub osoby wykonujące wolny zawód. Maksymalna wysokość zależy od rodzaju dłużnika.
Co więcej, maksymalna wysokość odsetek kapitałowych nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych. Podobnie jest w przypadku maksymalnych odsetek za opóźnienie. Ich wysokość to dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie.
Jak obliczyć odsetki od pożyczki prywatnej?
Wzór na odsetki od pożyczki nie jest trudny. Jeśli chcesz wyliczyć je samodzielnie, skorzystaj z poniższego wzoru:
(kwota pożyczki x oprocentowanie pożyczki) / 12
Otrzymany wynik to wysokość miesięcznych odsetek.
Co wpływa na wysokość odsetek od pożyczki?
Dlaczego jedna pożyczka ma inne odsetki od drugiej? Oprocentowanie może zależeć od takich kwestii jak:
- okres spłaty – im dłuższa pożyczka, tym większe koszty poniesiesz. W związku z tym krótsze zobowiązania mogą okazać się bardziej opłacalne;
- wysokość pożyczki – odsetki zwiększają się wraz z pożyczoną kwotą. Większa pożyczka wiąże się z większą wartością odsetek;
- wysokość stóp procentowych – to jeden z głównych czynników, który wpływa na wysokość odsetek, a tym samym rat pożyczek i kredytów. W przypadku podniesienia stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego wzrasta wysokość oprocentowania. W razie obniżenia stóp zaś możemy liczyć na mniejsze odsetki.
Odsetki a podatek dochodowy i rozliczenie PIT
Pożyczka prywatna sama w sobie nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku dochodowego, bo pożyczone pieniądze nie są traktowane jako dochód. Jednak jeśli pożyczkodawca naliczy odsetki, musi rozliczyć je w rocznym PIT jako przychód pieniężny.
Czy warto pożyczyć pieniądze od rodziny, znajomych?
Zgodnie z prawem możesz w ramach pożyczki brać pieniądze od ojczyma, pasierba, przyjaciela czy zupełnie obcej osoby. Nie zawsze jest to jednak najlepsze rozwiązanie. W wielu przypadkach lepiej rozważyć skorzystanie z oferty firmy pożyczkowej – np. Extraportfel.pl. Z czego to wynika?
- Po pierwsze, pożyczanie pieniędzy od bliskich często wiąże się z ryzykiem pogorszenia relacji, jeśli pojawią się problemy ze spłatą. Konflikty rodzinne lub towarzyskie mogą być trudniejsze do zażegnania niż spłacenie zobowiązania wobec instytucji finansowej.
- Po drugie, firmy pożyczkowe działają w oparciu o jasno określone zasady – masz pisemną umowę, znasz koszty pożyczki, terminy i procedury. W przypadku prywatnych ustaleń często brakuje formalności, co w razie sporu utrudnia dochodzenie swoich praw.
- Po trzecie, pożyczki od firm są nadzorowane przez prawo, np. ustawę o kredycie konsumenckim. To chroni pożyczkobiorców przed nieuczciwymi warunkami umowy.
- Firmy pożyczkowe często podejmują szybkie decyzje i zapewniają elastyczne warunki oraz możliwość rozłożenia spłaty na raty, a to może być wygodniejsze niż presja wynikająca z prywatnych zobowiązań.
Profesjonalna firma daje większe bezpieczeństwo, przejrzystość i zapewnia spokój dla biorącego pożyczkę.
Pamiętaj jednak – niezależnie od tego, gdzie zdecydujesz się pożyczyć pieniądze – żeby do swoich zobowiązań zawsze podchodzić z rozsądkiem. Nie zadłużaj się ponad swoje możliwości, aby nie stracić kontroli nad budżetem.
Podsumowanie
Odsetki są nieodłączną częścią pożyczek. Ich wysokość jednak nie jest przypadkowa. Warto wiedzieć, ile ona wynosi i jak ją obliczyć. Dzięki temu masz większą świadomość i nie dasz się oszukać nieuczciwym pożyczkodawcom.
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego
