Problemy ze spłatą zobowiązań mogą przytrafić się każdemu. Ważne jest to, jak sobie z nimi poradzisz. Jeśli pojawią się zaległości, z pewnością dojdzie do windykacji – polubownej bądź sądowej. Czym się charakteryzuje każda z nich? Co warto o nich wiedzieć z perspektywy osoby mającej problemy ze spłatą? Podpowiadamy.
Windykacja polubowna – najważniejsze informacje
Czym jest windykacja polubowna? To pierwszy etap odzyskiwania należności przez wierzyciela. Jej celem jest nakłonienie dłużnika do dobrowolnej spłaty długu – bez konieczności kierowania sprawy do sądu i wszczynania egzekucji komorniczej. W ramach windykacji polubownej stawia się na kontakt:
- telefoniczny;
- listowny (oficjalne wezwania do zapłaty faktur, rat, rachunków czy innych wierzytelności, które trzeba uregulować);
- mailowy.
Aby odzyskać należności, realizuje się również wizyty windykatora w domu. Mają one zachęcić kontrahenta, który nie opłacił faktury czy innego dłużnika do tego, by zdecydował się spłacić należność.
Na tym etapie dłużnik może jeszcze negocjować warunki spłaty, co wyklucza postępowanie sądowe. Wierzyciel zwykle jest gotowy rozłożyć dług na raty, odroczyć termin płatności lub nawet częściowo umorzyć odsetki – pod warunkiem że pokażesz gotowość do współpracy. Kluczowe jest szybkie reagowanie i nieunikanie kontaktu. W przeciwnym razie proces odzyskiwania należności zacznie mieć charakter egzekucyjny i wejdzie na drogę sądową.
„Wartość portfela, którym zarządzają podmioty z sektora zarządzania wierzytelnościami, wyniosła na koniec 2024 r. 185,9 mld zł” – wynika z 54. edycji cyklicznego badania Wielkość polskiego rynku wierzytelności.
Jakie wady i zalety ma windykacja polubowna?
Do jej zalet należą:
- możliwość uniknięcia kosztów sądowych i komorniczych (które w sytuacji finansowej zadłużenia dodatkową obciążają budżet);
- większa elastyczność – można negocjować raty, terminy i warunki spłaty;
- mniej stresu niż przy formalnych pismach z sądu i od komornika dotyczących np. klauzuli wykonalności egzekucji komorniczej.
Co jest wadą polubownej windykacji długów? Niekiedy trzeba zmagać się z uciążliwymi działaniami firm windykacyjnych. W takiej sytuacji dłużnik, przedsiębiorca czy osoba fizyczna, nie mają też gwarancji, że wierzyciel pójdzie na ugodę. Ten może w każdej chwili przerwać negocjacje i skierować sprawę do sądu, aby spróbować szybciej odzyskać należną kwotę.
Na czym polega windykacja sądowa?
Jeśli windykacja polubowna nie przynosi efektu, sprawa trafia do sądu. Wierzyciel składa pozew o zapłatę należności. Jeśli sąd uzna roszczenie za zasadne, wydaje zwykle nakaz zapłaty. Na tym etapie dłużnik ma jeszcze prawo wnieść sprzeciw lub odpowiedź na pozew – ale wymaga to znajomości procedur i przestrzegania terminów, a także poniesienia kosztów.
Po uprawomocnieniu się orzeczenia wierzyciel może złożyć wniosek do komornika o egzekucję długu. Wtedy w grę wchodzą zajęcia rachunku bankowego, wynagrodzenia, a nawet całego majątku.
W drugiej połowie 2024 roku zadłużenie pełnoletnich Polaków przekroczyło kwotę 86 mld zł – wynika z raportu BIG InfoMonitor.
Plusy i minusy windykacji sądowej
Plusy windykacji sądowej odnoszą się głównie do wierzyciela, który ma szansę odzyskać swoje środki poprzez wymuszenie spłaty zadłużenia. Wyrok sądu daje podstawę do przymusowej egzekucji, więc dłużnikowi trudniej uniknąć wówczas odpowiedzialności.
Minusy z tego typu windykacji należności dotykają dłużnika. Z czym musi się on liczyć?
- Wzrost kosztów – opłaty sądowe, odsetki, koszty egzekucji.
- Możliwość zajęcia wynagrodzenia, konta, a nawet majątku.
- Informacje o zadłużeniu mogą trafić do rejestrów dłużników.
- Większy stres, formalności, często konieczność skorzystania z pomocy prawnika.
Dla osoby zadłużonej windykacja sądowa to poważny problem – koszty, stres.
Podsumowanie
Windykacja polubowna to sposób dochodzenia należności, który daje więcej elastyczności i szans na porozumienie – warto w jej trakcie negocjować warunki spłaty zadłużenia i uregulować należność, zanim sprawa trafi do sądu. Z kolei windykacja sądowa to już twarde działania, które wiążą się z dodatkowymi kosztami i ryzykiem egzekucji komorniczej. Jeśli masz problemy ze spłatą, nie chowaj głowy w piasek. Im szybciej zaczniesz działać, tym większa szansa, że wyjdziesz z trudnej sytuacji bez dużego szwanku.
FAQ
Czy muszę rozmawiać z firmą windykacyjną?
Nie masz takiego obowiązku, ale warto to zrobić. Unikanie kontaktu tylko pogarsza sytuację, uniemożliwia załagodzenie sporu na drodze negocjacji i zwiększa ryzyko, że sprawa trafi do sądu – a wtedy koszty i stres będą znacznie większe.
Co robić, jeśli firma windykacyjna nęka telefonami?
Masz prawo do ochrony przed nękaniem, zarówno ze strony firmy windykacyjnej, jak i samego wierzyciela (który może przeprowadzać samodzielną windykację). Możesz złożyć skargę do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Rzecznika Finansowego, a w skrajnych przypadkach – zawiadomienie do prokuratury. Windykacja nie może naruszać Twojej prywatności ani godności.
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego
