Pożyczki i kredyty są obciążone dodatkowymi kosztami, które musi ponieść kredytobiorca. W oszacowaniu ich wysokości pomoże oprocentowanie informujące o wysokości doliczanych odsetek. Występuje ono także m.in. przy kontach oszczędnościowych oraz lokatach, ale w ich przypadku działa na korzyść konsumenta. Dowiedz się, czym dokładnie jest oprocentowania oraz w jaki sposób je obliczyć.
Czym jest oprocentowanie w skali roku?
Oprocentowanie to wskaźnik informujący o wysokości odsetek naliczanych od pożyczki lub inwestycji w skali roku. Może odnosić się zarówno do kosztów, jak i zysków. W pierwszym przypadku będzie ono określało dodatkową kwotę, którą trzeba oddać do banku lub firmy pożyczkowej w zamian za udzielenie finansowania. Przy lokatach lub kontach oszczędnościowych oprocentowania informuje, ile można zarobić, decydując się na wybraną formę oszczędzania.
Jak obliczyć oprocentowanie i odsetki?
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak oprocentowanie wpłynie na twój koszt lub zysk, możesz to obliczyć samodzielnie z poniższego wzoru:
odsetki = kapitał*oprocentowanie / 12
Uzyskany wynik trzeba pomnożyć przez liczbę miesięcy obowiązywania umowy.
Innym rozwiązaniem jest skorzystanie z kalkulatorów dostępnych w internecie. Wystarczy, że wprowadzisz niezbędne dane, a narzędzie szybko obliczy wysokość odsetek.
Przykład. Załóżmy, że decydujesz się wpłacić 15 000 zł na lokatę 3-miesięczną z oprocentowaniem 5,8% w skali roku. Po upływie tego okresu Twój zysk (odsetki) wyniesie 217,50 zł brutto.
Odsetki = [15 000 *0,058/12] *3
Jakie są rodzaje oprocentowania?
Oprocentowanie dzieli się na:
- stałe,
- zmienne.
Pierwsze z nich wiążę się z tym, że przez cały okres finansowania pozostaje ono na takim samym poziomie. Pozwala więc dokładnie obliczyć koszty lub zyski.
Natomiast wysokość oprocentowania zmiennego zależy głównie od wahań stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Ich poziom może wzrastać lub spadać, co spowoduje wzrost lub obniżenie zysków bądź kosztów.
Oprocentowanie kredytów i pożyczek — co warto wiedzieć?
Każda rata kredytu czy pożyczki składa się z:
- części kapitałowej (pożyczonej kwoty),
- części odsetkowej (koszty udzielenia finansowania).
Wysokość odsetek jest uzależniona od marży banku oraz stawki referencyjnej. Wspólnie stanowią one całkowite oprocentowanie kredytu lub pożyczki, od którego będą naliczane odsetki do każdej raty. Stawka referencyjna jest oparta najczęściej na stawkach WIBOR (3M lub 6M) bądź WIRON. W 2025 r. pierwsze z nich mają zostać całkowicie zastąpione przez drugi wskaźnik. Marża to z kolei zysk banku za udzielenie kredytu lub pożyczki.
Oprocentowanie lokat bankowych — najważniejsze informacje
Jak już wiesz, w przypadku lokat i innych form oszczędzania, oprocentowanie określa zysk, jaki będzie ci przysługiwał za udostępnienie pieniędzy na rzecz banku. To, jak długo będzie nimi dysponował, zależy od okresu, na który się zdecydujesz. Uwzględniając ten parametr, lokaty można podzielić na:
- krótkoterminowe — trwające od 1 dnia do 12 miesięcy,
- długoterminowe — trwające powyżej 12 miesięcy.
W przypadku lokat znaczenie ma nie tylko wysokość oprocentowania, ale i kapitalizacja odsetek. Jest to powiększanie wpłaconego kapitału o wypracowane zyski. To, jak często odbywa się kapitalizacja, jest zależna od warunków określonych w zawartej umowie. W przypadku lokat krótkoterminowych najczęściej ma to miejsce po jej zakończeniu. Przy długoterminowych odsetki są kapitalizowane zazwyczaj raz w roku.
Na wysokość zysków z lokaty wpływa także jej typ:
- lokata progresywna — umożliwia systematyczne powiększanie kapitału. Z każdą kolejną wpłatą zwiększa się także wysokość odsetek, a więc również i zysk;
- lokata rentierska — w jej przypadku nie ma kapitalizacji. Wypracowane odsetki są wypłacane w konkretnych odstępach czasu;
- lokata overnight — polega na zablokowaniu przez bank określonej kwoty, która jest zwracana kolejnego dnia rano i powiększona o należne odsetki.
Oprocentowanie to wskaźnik, który może być niezwykle pomocny przy wyborze oferty m.in. kredytu, pożyczki, lokaty. Pozwala ono obliczyć koszty pożyczenia pieniędzy lub zyski z zainwestowanych oszczędności. Pamiętaj jednak, aby wziąć pod uwagę również inne parametry produktów, z których chcesz skorzystać. Oprocentowanie, choć ważne, nie zawsze przesądza o atrakcyjności lokaty czy kredytu.