W rozmowach o pensji często pojawia się pytanie: ”to brutto czy netto?” Różnica między tymi kwotami może być spora – i jest istotna dla Twojego portfela. Wiedza o tym, jak samodzielnie przeliczyć wynagrodzenie, pozwala uniknąć rozczarowań, lepiej planować domowy budżet i zrozumieć, co dokładnie wpływa na Twoją płacę.
Czym jest wynagrodzenie zasadnicze pracownika?
Wynagrodzenie zasadnicze pracownika to podstawowa część pensji określona w umowie o pracę – stała kwota należna za wykonywanie obowiązków na danym stanowisku. Nie obejmuje dodatków, premii czy nagród. To na jej podstawie wylicza się wysokość składek i innych świadczeń.
Wynagrodzenie zasadnicze może być wyrażone w stawce miesięcznej (wówczas jest to wynagrodzenie za czas od 1. do ostatniego dnia miesiąca), godzinowej lub tygodniowej, w zależności od rodzaju umowy, jaką pracodawca zawarł z pracownikiem.
Wynagrodzenie zasadnicze a minimalne
Wynagrodzenie minimalne ze stosunku pracy to ustawowo ustalona najniższa kwota, jaką pracodawca może wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na pełny etat. W skład tej kwoty może wchodzić nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale też np. premie regulaminowe czy dodatki stażowe. Oznacza to, że sama pensja zasadnicza może być niższa niż minimalne wynagrodzenie, o ile łączna suma świadczeń osiąga wymaganą ustawą wartość. Minimalne wynagrodzenie regularnie się zmienia i zależy od decyzji rządu.
Brutto a netto – jaka jest różnica w pensji pracownika?
Wynagrodzenie brutto to kwota zapisana w umowie – pełna wartość, jaką pracodawca deklaruje, że wypłaci za Twoją pracę. Nie jest to jednak suma, którą dostajesz ”na rękę”.
Netto to właśnie ta realna kwota, jaka trafia na Twoje konto. Różnica między brutto a netto to obowiązkowe potrącenia – składki i podatki. Choć może się wydawać, że ktoś „zabiera” Ci część pensji, te środki są przekazywane m.in. do ZUS-u i na NFZ. Innymi słowy: z pensji brutto finansujesz swoje ubezpieczenie zdrowotne, emeryturę i inne świadczenia społeczne. Możesz dzięki temu liczyć np. na wynagrodzenie w trakcie choroby.
Od brutto do netto – co ”zabiera” pracownikowi państwo?
Główne potrącenia z kwoty wynagrodzenia brutto to:
- składki ZUS (łącznie ok. 13,71% pensji brutto):
- emerytalna – 9,76%,
- rentowa – 1,5%,
- chorobowa – 2,45%,
- składka zdrowotna – 9% podstawy;
- zaliczka na podatek dochodowy (PIT) – wyliczana po odjęciu składek i zastosowaniu kosztów uzyskania przychodu.
Przykładowo: przy umowie o pracę i wynagrodzeniu brutto 5000 zł, na Twoje konto trafia około 3700 zł netto (dokładna kwota zależy m.in. od ulg).
W przypadku innych form zatrudnienia (np. umowa zlecenie, o dzieło) składki i podatki wyglądają inaczej, więc różnice między brutto a netto w wynagrodzeniu pracownika też są inne.
Jak samodzielnie przeliczyć wynagrodzenie, które powinno przysługiwać?
Najprościej skorzystać z dostępnych online kalkulatorów wynagrodzeń, które są bardzo intuicyjne. Pozwalają w kilka chwil ustalić minimalne wynagrodzenie przy zapisach umowy – uwzględniają aktualne przepisy i automatycznie wyliczają składki i podatek. Wystarczy podać kwotę brutto i wybrać formę zatrudnienia.
Jeśli chcesz obliczyć wynagrodzenie brutto z wynagrodzenia netto, również możesz skorzystać z kalkulatorów online, które mają funkcję ‘’od netto do brutto’’. Wystarczy wpisać kwotę, jaką chcesz otrzymywać oraz wskazać rodzaj umowy i inne dane jak wiek czy ulgi podatkowe. Kalkulator oszacuje, jaką kwotę brutto musi zaoferować pracodawca, aby wyszło z tego żądane wynagrodzenie netto.
Dlaczego warto znać składniki wynagrodzenia i wynagrodzenie netto?
Znajomość kwoty netto pozwala Ci realnie ocenić, ile zarabiasz i jaką wartość ma Twoja praca. Wiedza odnośnie do tego, ile dokładnie wynosi płaca, pomaga w planowaniu codziennych wydatków, oszczędzaniu i podejmowaniu decyzji finansowych.
To też ważne w czasie rozmów o wynagrodzeniu za pracę. Mając tę wiedzę, możesz pewniej negocjować stawkę i unikać nieporozumień.
FAQ
Ile pracownik otrzymuje wynagrodzenia przy najniższej krajowej w 2025 roku?
Płaca minimalna wynosi obecnie (maj 2025 roku) 4 666 zł brutto. To oznacza, że pracodawca powinien wypłacać ”na rękę” około 3 500 zł. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę rośnie każdego roku.
Czy na umowie o pracę można nie płacić składek na ubezpieczenie społeczne?
Nie. Umowa o pracę zawsze wiąże się z obowiązkiem opłacania składek ZUS, w tym emerytalnej, rentowej i chorobowej. Pracownik i pracodawca wspólnie finansują te świadczenia.
Jak skutecznie negocjować wysokość wynagrodzenia w pracy?
Przygotuj się do rozmowy, sprawdzając średnie stawki w branży i realną wartość Twojej pracy. Gdy będziecie ustalać wynagrodzenie z pracodawcą, opieraj się na swoich osiągnięciach, kompetencjach i zakresie obowiązków.
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego
