Jak bezpiecznie korzystać z aplikacji banku i bankowości internetowej? Poradnik
Jeszcze dekadę temu wizyta w banku oznaczała kolejkę, okienko, pieczątkę i podpis długopisem na plastikowej podkładce z logo. Dziś – to kilka kliknięć na ekranie telefonu. Nowoczesne aplikacje bankowe pozwalają nie tylko na sprawdzenie salda czy przelew, ale też na zastrzeżenie karty, zawarcie umowy kredytowej, zakup biletu komunikacji miejskiej, opłacenie mandatu, a nawet… zamówienie pizzy. Bankowość mobilna to wygoda w czystej postaci. Ale wygoda – jak wiadomo – potrafi usypiać czujność. A wtedy o pomyłkę czy wyciek danych nietrudno.
W tym artykule przyglądamy się nie tylko korzyściom z używania aplikacji bankowych, ale też realnym zagrożeniom, o których warto wiedzieć. Pokażemy, jakie zabezpieczenia stosują banki i co możemy zrobić sami, żeby nie paść ofiarą cyberprzestępców. Bo to, że mamy „telefon z Face ID” nie oznacza jeszcze, że jesteśmy odporni na phishing, malware i… własną nieuwagę.
Wyciek danych? To nie scenariusz z filmu, to polska codzienność
Pomyśl… co otrzymuje osoba niepowołana, która ma dostęp do Twojej aplikacji bankowej? Zyskuje wszystkie dane o Tobie (adres, PESEL, dowód osobisty), ma pełny dostęp do konta i wgląd do rachunków i lokat, może sprawdzić ostatnio wykonywane przelewy, spisać numery kart płatniczych, wykonać błyskawiczny przelew na telefon BLIK, zmienić limity, odblokować nową linię kredytową, sprawdzić stan konta i je wyczyścić. Może też zmienić hasło do bankowości elektronicznej. Krótko mówiąc, może wszystko… A zanim złożysz odpowiednie zawiadomienie do banku, może być za późno.
Nie trzeba szukać daleko, by natknąć się na przykłady spektakularnych wycieków danych – również tych powiązanych z bankowością. Już w 2020 – służby cyberbezpieczeństwa zidentyfikowały próbę masowego phishingu podszywającego się pod popularne banki w Polsce, w tym PKO BP, ING, mBank i Santander. Przestępcy masowo wysyłali fałszywe wiadomości SMS i e-maile, które kierowały użytkowników na spreparowane strony logowania.
W innym przypadku z 2023 roku można było pobrać aplikację przypominająca wyglądem interfejs bankowy w sklepie Google Play przez kilka dni, zanim została zablokowana – zdążyła jednak wyłudzić dane logowania i kody autoryzacyjne od kilkuset użytkowników. To pokazuje, że nawet oficjalne źródła dystrybucji aplikacji nie gwarantują stuprocentowego bezpieczeństwa. A technologia cały czas się rozwija, a wraz z nią zwiększa się liczba możliwych zagrożeń, które bywają coraz subtelniejsze i trudniejsze do wychwycenia.
Jak banki zabezpieczają aplikacje mobilne?
Na szczęście – równolegle z rosnącym zagrożeniem – rozwijają się też technologie zabezpieczające. Dziś każda aplikacja bankowa wyposażona jest w szereg systemów mających chronić nas przed nieautoryzowanym dostępem. Kod PIN już nie wystarcza, żeby jeszcze lepiej chronić nasze finanse, systemy oferują również:
- Logowanie biometryczne – do aktywacji aplikacji używane są np. logowanie odciskiem palca, skan twarzy lub skan tęczówki są już standardem.
- Szyfrowanie danych – wszystkie dane przesyłane między urządzeniem a serwerem banku są szyfrowane protokołami takimi jak TLS.
- Tokeny i hasła jednorazowe (OTP) – przy transakcjach np. z karty kredytowej pojawia się konieczność potwierdzenia operacji kodem SMS wysłanym na Twój numer telefonu lub powiadomieniem push.
- Zabezpieczenia antyfraudowe – systemy uczące się (AI) analizują zachowania użytkownika i blokują podejrzane płatności i inne operacje.
- Limitowane sesje logowania – aplikacje automatycznie wylogowują użytkownika po określonym czasie bezczynności.
Banki inwestują miliony w zabezpieczenia – ale, jak zawsze, łańcuch bezpieczeństwa jest tak silny, jak jego najsłabsze ogniwo. I najczęściej tym ogniwem… jesteśmy my sami.
Jak bezpiecznie korzystać z aplikacji bankowej?
1. Korzystaj tylko z oficjalnych źródeł
Nigdy nie pobieraj aplikacji bankowej z linków w SMS-ach czy reklamach. Zawsze instaluj ją bezpośrednio ze sklepu Google Play, App Store lub Huawei AppGallery. Jeśli masz wątpliwości – wejdź na stronę banku i stamtąd przejdź do odpowiedniego sklepu. Tylko w taki sposób możesz ją bezpiecznie aktywować i pobrać.
2. Aktualizuj system operacyjny i aplikacje
Zaktualizowane oprogramowanie to podstawa bezpieczeństwa. Wiele luk wykorzystywanych przez hakerów dotyczy przestarzałych wersji Androida, iOS lub samych aplikacji. Zadbaj o to, by zarówno system operacyjny, jak i aplikacja bankowa były zawsze aktualne.
3. Nie loguj się na cudzych urządzeniach ani z publicznego Wi-Fi
Kawiarnia, lotnisko, centrum handlowe – otwarte sieci Wi-Fi to łakomy kąsek dla cyberprzestępców. Jeśli musisz zalogować się do aplikacji mobile, żeby sprawdzić saldo, wykonać BLIK, sprawdzić limit, czy zrobić przelew, lepiej użyj własnego pakietu danych niż ryzykować przechwycenie danych logowania. Unikaj też logowania się na obcych urządzeniach – nawet jeśli należą do rodziny czy przyjaciół.
4. Dbaj o silne hasło – i nie powielaj go
Jeśli aplikacja wymaga ustawienia hasła, nie używaj kombinacji typu „1234”, „qwerty” ani „imię+rok urodzenia”. Lepiej wybrać silne hasło, czyli np. kombinację liter, cyfr i znaków specjalnych. Najlepiej, jeśli hasło do banku nie jest używane nigdzie indziej – ani w mediach społecznościowych, ani w sklepach internetowych.
5. Uważaj na phishing
Jeśli dostajesz wiadomość z prośbą o zalogowanie się do banku, potwierdzenie przelewu lub weryfikację danych – zatrzymaj się. Sprawdź adres nadawcy, nie klikaj w linki i nie odpowiadaj. Phishing to obecnie najczęstsza forma wyłudzania danych logowania. Banki nigdy nie proszą o podanie loginu i hasła SMS-em lub mailem.
Czy bankowość mobilna jest bezpieczna?
Tak – pod warunkiem że korzystamy z niej świadomie. Nowoczesne systemy bankowe są projektowane z myślą o wysokim poziomie ochrony, ale nawet najbardziej zaawansowane zabezpieczenia nie ochronią użytkownika, który nie przestrzega podstawowych zasad ostrożności. To trochę jak z pasami bezpieczeństwa – same nie wystarczą, jeśli kierowca zasypia za kierownicą.
Warto więc traktować aplikację bankową jak cyfrowy portfel – z pełnym szacunkiem do jej zawartości. Chroń dostęp do swoich środków. Regularne sprawdzanie transakcji, kontrola ustawień bezpieczeństwa i stosowanie silnych haseł to nawyki, które powinny być równie oczywiste, jak zablokowanie drzwi mieszkania.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy aplikacja bankowa może być zainfekowana wirusem?
Nie sama aplikacja, jeśli pochodzi z oficjalnego źródła – ale Twoje urządzenie może być podatne na ataki, jeśli masz zainstalowane złośliwe oprogramowanie lub nieaktualny system.
Czy można korzystać z aplikacji bankowej na tablecie lub drugim telefonie?
Tak, ale tylko na urządzeniach, które należą do Ciebie i są odpowiednio zabezpieczone – PIN-em, odciskiem palca lub hasłem. Unikaj korzystania z aplikacji bankowej na sprzętach firmowych lub współdzielonych.
Czy bank ma obowiązek zwrócić pieniądze po cyberataku?
To zależy. Jeśli bank uzna, że doszło do rażącego niedbalstwa po stronie klienta (np. ujawnienia hasła), może odmówić zwrotu środków. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa.
Co zrobić, jeśli podejrzewam, że ktoś zalogował się na moje konto?
Natychmiast skontaktuj się z infolinią banku, zablokuj dostęp do aplikacji (jeśli masz taką możliwość), a następnie zmień hasło i monitoruj rachunek pod kątem nieautoryzowanych operacji.
Źródła:
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego
